In de zomerse transferperiode gaven de twintig clubs uit de Premier League meer dan één miljard euro uit. Eén miljard euro, laat dat even bezinken.. 'De voetbalwereld is gek geworden.' 'Alles draait om geld.' Het zijn leuzen die je vaak hoort als er wordt gesproken over de exorbitante bedragen die omgaan in de voetballerij. Geld speelt een enorme rol in de moderne voetbalwereld en dat zal in de (nabije) toekomst absoluut niet veranderen. Er zijn echter ook nog landen waarbij geld een onderschikte rol speelt in de voetballerij, zoals in Indonesië.

Ongeveer 12.000 kilometer van ons kikkerlandje vandaan ligt dit Zuidoost-Aziatische land. Indonesië is een land met bijna 250 miljoen (!) voetbalgekke inwoners. De meeste Nederlanders zullen geen Indonesische voetballers kennen en al helemaal niet de Indonesische competitie volgen, maar vice versa volgt de gemiddelde Indonesische voetbalfanaat de Europese competities op de voet. Bijna nergens ter wereld vind je zulke grote fanclubs van bijvoorbeeld Manchester United, Chelsea, maar ook Ajax als in Indonesië.

Eigen competitie

Erg gek is het niet dat de Europese competities immens populair zijn in het Zuidoost-Aziatische land. De nationale competitie, de Indonesische Premier League, is van een bedenkelijk niveau. Hoewel de competitiewedstrijden vaak tienduizenden bezoekers trekken, is het spel qua niveau te vergelijken met wat we in Nederlandse Topklasse te zien krijgen.

Yogyakarta, een miljoenenstad in het midden van het eiland Java, is de thuisbasis van één van de clubs uit de Indonesische Premier League: PSS Sleman. De Indonesische club speelt zijn wedstrijden in een arme buitenwijk van de stad, in Sleman. Het stadion heet het Maguwoharjo Stadium en er is plek voor ongeveer 30.000 bezoekers. Omdat een toegangsbewijs bijna niets kost, is het Maguwohorjo Stadium vaak afgeladen als PSS Sleman er speelt.

PSS Sleman                                                                                                   

In Nederland hebben we de kolkende Kuip, sfeervolle stadions zoals de Grolsch Veste en de Adelaarshorst, maar dat is niet te vergelijken met de sfeer in het Maguwoharjo Stadium. In dit stadion heb je twee supportersgroepen: de Brigata Curva Sud (aan de zuidzijde) en Slemania (aan de noordzijde). Deze twee supportersverenigingen zorgen ervoor dat een bezoek aan het Maguwoharjo Stadium een onvergetelijke ervaring wordt. Zelfs als je voetbal niet leuk vind. De Brigata Curva Sud en Slemania zorgen voor, tijdens én na de wedstrijd voor een orkaan aan geluid in Yogyakarta. Daarnaast is de choregrafie voor aanvang van de wedstrijd zeer indrukwekkend.

Een voetbalsupporter uit Indonesië is niet te vergelijken met een voetbalsupporter uit Nederland. Als je een Eredivisie-wedstrijd bezoekt, dan leef je mee met de wedstrijd. Scoort jouw club? Dan juich je. Een doelpunt tegen? Dan baal je. Een slechte beslissing van de scheidsrechter? Dan word je boos. Een Indonesische supporter leeft niet op die manier mee met een wedstrijd. De sfeer, de afleiding van 'het echte leven' lijkt voor een Indonesiër belangrijker dan het spelletje zelf.

Meer verschillen

Er zijn nog veel meer verschillen tussen een Nederlandse en een Indonesische voetbalsupporter. Allereerst het vervoer naar een wedstrijd. Waar in Nederland bijna iedereen per auto, per fiets of met het openbaar vervoer naar een competitieduel gaat, reizen de meeste Indonesiërs op hun brommer naar de wedstrijd. Het parkeerterrein van het Maguwoharjo Stadium staat voor aanvang van de wedstrijd dan ook vol met brommers.

In de meeste Nederlandse stadions kan je tijdens de wedstrijd een biertje en een vette hap halen. In Indonesië niet. Alcohol is er bijna niet te verkrijgen (Indonesië is het grootste moslimland ter wereld) en een vette hap kennen ze er niet. Tijdens de wedstrijden lopen er verkopers door het stadion, die onder andere tofu, bapao-broodjes en tempeh verhandelen. Het vervoer, het eten, de beleving, het voetbalniveau: het is in Indonesië allemaal anders.

Meer regels

Wie weleens een voetbalwedstrijd in Nederland bezoekt, weet dat de 3G-verbinding in een vol stadion vaak slecht of niet werkt. PSV heeft daar dit seizoen iets op bedacht: het project Connected Stadium. UPC heeft een zogeheten supernetwerk uitgerold in het Philips Stadion, waardoor iedere toeschouwers tijdens de wedstrijd gebruik kan maken van het WiFi-netwerk. Een goede ontwikkeling, toch? Of niet?  Er zullen ongetwijfeld fans blij zijn met het Connected Stadium, maar deze ontwikkeling riep bij veel PSV-supporters ook weerstand op. Waarom? Supporters worden daardoor afgeleid van waar het eigenlijk om gaat: de voetbalwedstrijd. Het project is een goed voorbeeld van de modernisering die plaatsvindt in de voetballerij.

Deze modernisering gaat gepaard met de vercommercialisering van de voetballerij; hoge tv-gelden, astronomische transfergelden en salarissen en verscherpte regelgeving (voor supporters) zijn enkele voorbeelden hiervan. Voetballiefhebbers die van het spelletje in z’n puurste vorm houden, zijn vaak tegen deze modernisering/vercommercialisering. De bekendste tegenbeweging is (Stand) Against Modern Footbal (ofwel: AMF). Deze beweging wil voetbal zoals het ooit is bedoeld: minder randzaken, minder regels, gewoon 'foeballe'.

Indonesië is het walhalla van de AMF-aanhanger. Uiteraard heb je in de Indonesische voetbalstadions ook regels, maar die vind je een stuk minder dan in Nederland. En daardoor krijg je een hele andere beleving. Als je zin hebt mag je tijdens de wedstrijd in de hekken hangen, na de wedstrijd mag je het veld oplopen en op de foto met je lievelingsvoetballer, buscombi's naar een uitwedstrijd kennen ze in Indonesië niet en vuurwerk afsteken op de tribunes vindt men alleen maar sfeerverhogend.

Het een of het ander

De Europese competities en de Indonesische competitie lijken niet veel op elkaar. In Europa verlangt de voetbalsupporter naar de weinige regels, zoals je die in Indonesië hebt. In Indonesië verlangt de voetbalfan echter naar het voetbal zoals je dat in Europa hebt: met de allerbeste voetballers ter wereld. Kleine veranderingen zijn mogelijk, maar de Indonesische competitie zal nooit lijken op de Europese competities. En vice versa. Dat is maar goed ook, want anders zou je niet meer het beste hebben van deze twee verschillende voetbalwerelden.

Door: Vincent Houttuin