PSV verspeelde zaterdagavond punten tegen sc Heerenveen (2-2), een dag later profiteerde Ajax daar optimaal van op bezoek bij PEC Zwolle (0-1). Hoe presteren de bovenste ploegen als ze op het veld stappen in de wetenschap dat de concurrent punten heeft laten liggen?

Na het gelijkspel van PSV spraken veel Ajacieden meteen de twijfels uit over het optreden van Ajax de volgende dag. De Amsterdammers konden het gat ten opzichte van de koploper verkleinen tot vijf punten, maar veel supporters hadden hun twijfels of er wel geprofiteerd zou worden.

Profiteren in de achtervolging
In de wetenschap dat de koploper punten had verspeeld, trad Ajax aan in Zwolle. Er werd gewonnen en Ajax profiteerde dus wel van de misstap van PSV. Het onderbuikgevoel van de supporters kwam zondagmiddag niet tot uiting in de score, maar is wel te begrijpen gezien de resultaten van de laatste vijf jaar. Van de traditionele top drie liet Ajax het vaakst een mogelijkheid liggen om een slag te slaan in de titelrace.

De laatste twee voltooide seizoenen greep Ajax naast het kampioenschap, maar kreeg het twee keer de kans om te profiteren op een belangrijk moment. Na de uitglijder van Feyenoord op bezoek bij Sparta (1-0), liet Ajax het liggen bij FC Groningen (1-1) en liep het maar één in plaats van de gewenste drie punten in. En een seizoen eerder speelde PSV eerst gelijk tegen sc Heerenveen (1-1), maar profiteerde Ajax een dag later niet in eigen huis tegen NEC (2-2). Beide seizoenen kwam Ajax die punten aan het eind van de rit net te kort voor de titel.

Dit onderzoek richt zich op de afgelopen vijf seizoenen en de wedstrijden die na de winterstop werden afgewerkt. De titelrace begint dan namelijk vorm te krijgen en de serieuze kandidaten voor het kampioenschap blijven over. Alle ploegen die op maximaal zeven punten van de koploper stonden en de mogelijkheid kregen om in of uit te lopen op een van de concurrenten, zijn meegenomen in het onderzoek.

PSV pakt cadeautjes uit
Door de favoriete speeldag op de zaterdagavond was PSV vaak de ploeg die als eerste van de topploegen in actie moest komen. Het gebeurde dan ook maar zelden dat de Eindhovenaren het veld opstapten in de wetenschap dat de concurrentie punten had laten liggen. Toch kwam dat twee keer eerder voor:

• Woensdag 26 januari 2016: Ajax 0-0 Heracles
• Donderdag 27 januari 2016: SBV Excelsior 1-3 PSV
• PSV nadert Ajax in speelronde twintig tot één punt

• Vrijdag 19 april 2013: Ajax 1-1 sc Heerenveen
• Zaterdag 20 april 2013: AZ 1-3 PSV
• PSV verkleint het gat ten opzichte van koploper Ajax tot vier punten

Op de slotdag van het seizoen 2015/2016 verspeelde Ajax punten op bezoek bij De Graafschap en profiteerde PSV optimaal door zelf te winnen van PEC Zwolle en het kampioenschap te pakken. PSV wist bij het betreden van het veld echter nog niet dat Ajax punten zou verspelen, waardoor die speelronde niet is meegerekend.

Vitesse en FC Twente bij de top
In de seizoenen 2012/2013 en 2013/2014 was het stuivertje wisselen aan de top van de Eredivisie en stonden er vijf ploegen op maximaal zeven punten van elkaar vandaan. Vitesse en FC Twente konden meedraaien met de bovenste plaatsen in het klassement, maar lieten vaak de kans liggen om toe te slaan op het moment dat een van de traditionele topploegen het liet afweten. Op het moment dat er een kans kwam om te profiteren van puntenverlies van concurrenten, sloeg Vitesse in de helft van de gevallen toe en FC Twente profiteerde maar in veertig procent van de wedstrijden.